به گزارش داغ (دیدهبان امنیت غذایی)، وی در ادامه افزود: به طور کلی وظیفه اصلی ما در کنار سایر وظیفهها، برنامهریزی، سیاستگذاری و نظارت بر فعالیتهای آب و خاک میباشد. براساس سند تحول دولت مردمی، چالشهایی را در بخشهای مختلف آب و خاک کشور داریم و دو مورد از این چالشها که در سند به آنها اشاره شده، بحث محدودیت منابع آب در دسترس برای کشاورزی و همچنین بحث هدررفت ظرفیت پایدار خاک در کوچک شدن و پراکندگی زمینهای کشاورزی میباشد. علاوه بر آن چالشهای دیگری مانند افزایش تدریجی شوری منابع آب و خاک و تغییر کاربری اراضی نیز وجود دارد. همچنین در سند تحول دولت مردمی راهبردهایی هم مربوط به این چالشها عنوان شده که شامل بحث افزایش بهرهوری آب و توسعه بهرهبرداری صیانتی از خاک در بخش کشاورزی است. برنامههای معاونت، تابع سیاستهای کلان کشور میباشد و وجه مشترک همه برنامهها، بحث ارتقاء بهرهوری و امنیت غذایی میباشد که قطعاً باید فعالیتهای معاونت آب و خاک در راستای این دو راهبرد اصلی باشد.
وی در ادامه، برنامههای عملیاتی بخش آب و خاک کشور را در بخش سازه و سخت افزاری برشمرد و گفت: اولویت کاری ما، تکمیل و اجرای برنامههای ناقص میباشد، مانند: زهکشی گلستان، پروژههای مرزی، فاز دوم پروژه ۵۵۰ هزار هکتاری، توسعه سامانههای نوین آبیاری، احیا و بازسازی قنوات و … .
در بخش نرمافزاری مدیریتی و غیرسازهای نیز در واقع ضعف اصلی، نگهداری و بهرهبرداری از پروژهها است، که چالش آن میباشد و نکته مهم این است که برای معاونت آب و خاک در این بخش هیچگونه مسئولیتی در اسناد و قوانین بالادستی تعریف نشده و متولی این موارد سازمان تعاون روستایی است.
ما در بحثهای آب و خاک باید نگاه ویژهای به تعاونیهای تولید و سهامی زراعی داشته باشیم. حدود ۳.۴ میلیون هکتار از اراضی آبی تحت پوشش تعاونیهای تولید روستایی و سهامی زراعی هستند که ظرفیت بسیار خوبی است. همچنین در حوزه محصولات باغی به طور مثال پسته، بیش از ۵۰ درصد سطح زیر کشت، تحت پوشش تعاونیهای تولید روستایی میباشد، به همین دلیل باید توجه ویژه داشته باشیم زیرا توان مالی اداری بیشتر و اراضی یکپارچه دارند و مسائل اجتماعی آنها حداقل بوده و اثربخشی این فعالیتها بیشتر میباشد.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره استفاده از فناوریهای نوین در پروژههای آب و خاک گفت: مقام معظم رهبری به این موضوع تأکید بسیاری کردند و جنب و جوش در کشور ایجاد شده و آیین نامههایی در این رابطه در حال تصویب است. ما در بحث کشاورزی و آب و خاک به صورت سنتی عمل میکنیم و موسسه آموزش و ترویج و همچنین شرکتهای دانشبنیان و تحقیقاتی میتوانند در این زمینه کمککننده باشند. بخش زیادی از راهبرد و ارتقاء بهرهوری با جبران خلأ عملکرد میتواند تحقق یابد. براساس بررسیهایی که انجام شده حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد خلأ عملکرد داریم و بخش زیادی از آن در حوزههای زراعی باغی و به نژادی و سایر فعالیتهایی که خارج از حوزه کاری آب و خاک است باید دنبال شود به همین دلیل باید در این حوزه با سایر تخصصها و معاونتها در ارتباط باشیم.
در ادامه بخش نرم افزاری، بحث تدوین ضوابط معیارها و استانداردها را داریم. بیشترین جایی که نیازمند این تدوین است در بخش خاک میباشد که خلأ بسیار وجود دارد. در بحث مستندسازی و اثربخشی اقدامات و تحلیلهای مختلف اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی متأسفانه کمتر پرداخته شده است.همچنین از بحث سند ملی آب سه دهه گذشته است ولی متأسفانه هنوز تصمیم نهایی برای بروزرسانی آن گرفته نشده و با وجود اصلاحاتی که انجام شده ولی قسمت اعظم نواقص آن باقی مانده است و این سند باید تکمیل و بروزرسانی گردد.
یکی از بحثهایی که کمبود آن احساس میگردد، برنامهریزی آبیاری و نرمافزارهای مربوطه است که این موارد کمک مؤسسات تحقیقاتی را میطلبد. تدوین و تهیه گزارشات تحلیلی در موضوعات آب و خاک برای تصمیمگیریها و برنامهریزیهای کلان کشور مؤثر است و جامعه علمی کشور میتواند کمک کننده باشد.
دکتر عباسی در ادامه سخنان خود افزود: در بحث قیمت آب باید در جهت واقعی کردن ارزش آن تلاش کنیم و یکی از موضوعاتی است که در سند تحول دولت مردمی به آن اشاره شده است. به جای تعیین آب بها براساس سطح زیر کشت، بایستی نسبت به تعیین آب بها براساس میزان مصرف تلاش و برنامهریزی کنیم و باید یکی از رویکردهای ما باشد. همچنین باید برنامهریزی برای اجرای طرحهای تشویقی ارتقاء بهرهوری آب در اراضی خرد که در سند تحول دولت مردمی هم به آن اشاره شده است، انجام گردد.
یکی از پیشنهادات اینجانب به مدیران استانی، تشکیل کمیته مشورتی آب و خاک در استان است و در آینده آن را به عنوان یکی از شاخصهای ارزیابی مدیران استانی لحاظ خواهیم کرد. همچنین یکی از شاخصهای تخصیص اعتبارات در آینده نیز همین موضوع خواهد بود. این کمیته شامل همکاران علمی و مراکز تحقیقاتی و همکاران بخشهای خصوصی میشود و معتقدم که اگر این اتفاق بیفتد حواشی بسیاری در حوزه معاونت آب و خاک مدیریت میگردد.
از دیگر مواردی که کمتر به آن توجه شده، وجود مهندسی ارزش میباشد و حتماً در پروژهها به آن نیاز داریم و بخصوص برای پروژههای آبیاری تحت فشار بزرگ باید اجرا شود، همچنین معتقدم که در مورد کاهش هدفمند یارانههای دولتی برای اصلاح روشهای آبیاری باید بررسی کارشناسی انجام گردد. در حوزه روابط بینالملل در سالهای اخیر تحت الشعاع تحریمها و مسائل متفرقه قرار گرفتهایم و باید تیمهای کارشناسی را برای ورود تکنولوژیهای نوین به خارج از کشور اعزام کنیم.
یکی از بزرگترین دغدغههای ما بحث خاک است، که فاقد ردیف اعتباری و موافقتنامه بودجهای است که باید برای آن تلاش کنیم و از انجمن خاک کمک میطلبیم تا بتوانیم جایگاه خاک را به صورت واقعیتر و صحیحتر در بحث تشکیلات و انجام مأموریتها داشته باشیم.
یکی دیگر از مباحث مهم، توانمندسازی نیروی انسانی میباشد. علاوه بر ارتقا دانش همکاران آب و خاک باید در بحث ارتقاء دانش همکاران باغی و زراعی کوشا باشیم زیرا تحت تأثیر یکدیگر هستند و موسسه آموزش و ترویج میتواند در این رابطه کمک شایان توجهی کند. همچنین در این راستا میتوان به استفاده از مشاوران کاربلد اشاره کرد.
دکتر عباسی در بخش پایانی سخنان خود افزود: نباید حل چالشهای آب و خاک را فقط در بعد فنی ببینیم زیرا فقط از این طریق قابل حل نیستند و باید با دستگاههای دیگر مثل وزارت نیرو، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان مدیریت و برنامهریزی و سایر ظرفیتهایی که در کشور وجود دارند، در تعامل باشیم.
ثبت دیدگاه