با وجود آنکه دکتر خاوازی وزیر جهاد کشاورزی وعده اجرای مصوبه الگوی کشت در سال زراعی جاری را داده بود هنوز این طرح به‌طور کامل اجرایی نشده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دیده‌بان امنیت غذایی به نقل از اقتصاد سبز آنلاین، با وجود تصویب لایحه الگوی کشت از سال ۸۸ و اهمیت فراوان آن در بخش تنظیم بازار محصولات کشاورزی، اما این مصوبه به بهانه‌های مختلف اجرا نشده و هر یک از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تنها شعار اجرای آن را طی سال‌های اخیر داده‌اند.
دکتر خاوازی وزیر جهاد کشاورزی با در دست گرفتن سکان این وزارتخانه از همان روز‌های نخست وزارت، از اجرای مصوبه الگوی کشت در سال زراعی جدید خبر داد که با این وجود تمامی کشاورزان نسبت به این موضوع امیدوار شدند، درحالیکه با گذشت بیش از ۷۰ روز از سال زراعی جدید خبری از اجرای الگوی کشت نیست، گرچه بسیاری از دست‌اندرکاران بخش کشاورزی از اجرای پایلوت الگوی کشت در برخی استان‌ها خبر می‌دهند.
بسیاری از دست‌اندرکاران و کارشناسان بخش کشاورزی بر این باورند تا زمانیکه نرخ‌گذاری محصولات کشاورزی برپایه و اساس هزینه‌های واقعی تولید به منظور جلوگیری از کشت بی‌رویه محصولات آب بر صورت نگیرد، مصوبه الگوی کشت با اجرای دستوری به جایی نمی‌رسد و به عبارت دیگر قیمت‌گذاری محصولاتی همچون گندم، جو، کلزا، چغندرقند و برنج باید متناسب با هزینه‌های واقعی تولید و تورم باشد تا کشاورزان به سمت و سوی کشت محصولات صیفی نروند که درنهایت به سبب ازدیاد تولید و مشکلات تنظیم بازار، هزینه مالی به دلیل خرید حمایتی محصول روی دست دولت بگذارد.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی‌شود چرا که عضو شورای مرکزی خانه کشاورز اجرای مصوبه الگوی کشت را پروژه بسیار سخت و بزرگ می‌داند و آن را به ساخت واکسن کووید ۱۹ تشبیه کرد و معتقد است که با اجرای پایلوت مصوبه الگوی کشت، آینده بخش کشاورزی روشن است و بساط مشکلات تنظیم بازار برای همیشه برچیده می‌شود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین وضعیت اجرای مصوبه الگوی کشت و علت اجرا نشدن سراسری آن در سال زراعی جدید و محقق نشدن وعده وزیر جهاد کشاورزی با خبر شویم:
تعیین تکلیف دستوری الگوی کشت شدنی نیست
سیدجعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، با اشاره به اینکه الگوی کشت شعاری بیش نیست، اظهار کرد: تازمانی‌که برنامه‌ریزی برای تأمین ابزار و اجرای صحیح الگوی کشت نباشد، به جایی نمی‌رسیم.
وی قیمت محصولات کشاورزی را یکی از ابزار‌های اجرای مصوبه الگوی کشت اعلام کرد و افزود: کشاورزان در زمان کشت با نگاه به قیمت سال قبل محصولات کشاورزی، تصمیمات مربوط به کشت را اتخاذ می‌کنند، به‌همین خاطر قیمت خرید تضمینی محصولات بزرگترین و مهم‌ترین ابزار اجرای الگوی کشت است.
حسینی ادامه داد: نرخ‌گذاری محصولات کشاورزی برپایه و اساس هزینه‌های واقعی تولید و برمبنای تأمین چند قلم کالای اساسی به منظور جلوگیری از کشت بی‌رویه محصولات آب بر باید صورت گیرد.
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری محصولات اساسی در اجرای الگوی کشت تأثیر بسزایی دارد، بیان کرد: اعلام نرخ منطقی خرید تضمینی محصولات کشاورزی موجب شده تا کشاورزان به کشت‌های پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی ترغیب شوند که با این وجود از کشت محصولاتی که کمتر موردنیاز است، جلوگیری می‌شود. به‌عنوان مثال گندم، جو، کلزا، چغندرقند و برنج باید به گونه‌ای قیمت‌گذاری شود که مورد استقبال کشاورزان قرار گیرد.
وی افزود: با وجود آنکه کشت محصولات گندم، جو، کلزا جزو کشت‌های پاییزه محسوب می‌شود، از این رو استقبال کشاورزان از کشت محصولات اساسی کاهش کشت محصولات صیفی همچون سیب‌زمینی، هندوانه، هویج و گوجه‌فرنگی را به همراه دارد.
این مقام مسئول با بیان اینکه کشت محصولات آب بر به زیان جامعه کشاورزی تمام می‌شود، گفت: با استمرار کشت محصولات آب بر، دولت برای حمایت از کشاورزان مجبور به خرید حمایتی است که این امر هزینه مالی بر دوش دولت می‌گذارد، ضمن آنکه امحای محصولات تبعات منفی برای جامعه در بر دارد.
حسینی با تأکید بر این مسئله که بزرگترین ابزار اجرای الگوی کشت در دست شورای اقتصاد است، بیان کرد: اگر قیمت‌ها متناسب با هزینه‌های تولید اعلام شود، کشاورزان به سمت کشت‌های مدنظر و پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی سوق داده می‌شوند.
مشاور ارشد نظام‌صنفی کشاورزی با اشاره به اینکه مدیریت کشت محصولات کشاورزی با ابزار قیمت دست یافتنی است، بیان کرد: مدیریت کشت با کنترل و تعیین تکلیف کشت برای کشاورزان متفاوت است، از این‌رو برای اجرای الگوی کشت باید مدیریت صورت گیرد چرا که با اجرای دستوری کشت به جایی نمی‌رسیم.
حسینی با تأکید بر این مسئله که اعلام قیمت مناسب برای اجرای الگوی کشت ضروری است، بیان کرد: اعلام نرخ منطقی خرید تضمینی محصولات اساسی به سبب اجرای الگوی کشت علاوه‌بر تأمین امنیت غذایی از هدر رفت سرمایه دولت به سبب خرید حمایتی کشت محصولات آب بر جلوگیری می‌کند.
بساط مشکلات تنظیم بازار محصولات کشاورزی با اجرای الگوی کشت برچیده می‌شود
مسعود اسدی، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، با اشاره به اینکه برای اولین‌بار اقدامات زیربنایی و علمی در خصوص الگوی کشت در حال تدوین و نهایی شدن است، اظهار کرد: امسال مصوبه الگوی کشت برای اولین‌بار به صورت پایلوت با همکاری تشکل‌های کشاورزی در برخی استان‌ها آغاز خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اجرای الگوی کشت سیاست‌گذاری دقیق و اساسی نیاز دارد، افزود: علی‌رغم دادن شعار در تیم قبلی وزارتخانه مبنی بر اجرای الگوی کشت، اما برنامه علمی و اساسی برای تحقق این موضوع در دست نداشتند، درحالیکه هم اکنون اقدامات خوبی بویژه در معاونت تولیدات گیاهی در حال انجام است.
اسدی از اجرای پایلوت اجرای الگوی کشت در چند استان خبر داد و گفت: با اجرای سراسری الگوی کشت در تمام کشور می‌توان امیدوار بود که برای همیشه وضعیت نامطلوبی که در طول چند دهه گذشته برای تأمین غذا در بخش کشاورزی شاهد هستیم، مرتفع شود.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: هر سال تعدادی از محصولات کشاورزی به سبب نبود الگوی کشت به قدری ارزان می‌شود که کشاورزان متحمل زیان می‌شوند یا به قدری افزایش می‌یابد که مصرف‌کننده توان خرید یک کیلو پیاز، یک کیلو گوجه‌فرنگی یا سایر محصولات را ندارند.
وی با اشاره به اینکه آینده بخش کشاورزی با اجرای پایلوت الگوی کشت روشن است، بیان کرد: برآورد‌ها حاکی از آن است که با اجرای الگوی کشت تا پایان سال بساط مشکلات تنظیم بازار برای همیشه برچیده شود.
اسدی اجرای الگوی کشت را به واکسن کووید ۱۹ تشبیه کرد و گفت: اجرای مصوبه الگوی کشت پروژه بسیار سخت و بزرگی است که نباید آن را کار آسانی در نظر گرفت.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: خبر‌های خوبی از اجرای الگوی کشت تا پایان سال در کشور شاهد خواهیم بود و باید پایلوت مرحله‌ای را آزمون کنیم و سپس آن روش را در کل کشور کار کرد تا بازدهی آن را دید.
اجرای الگوی کشت در محصولات گندم و جو کلید خورد
علی خان محمدی، مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی، از اجرای پایلوت الگوی کشت خبر داد و گفت: وزیر جهاد بنابر مصوبه مجلس به تمامی استان‌ها اجرای الگوی کشت را اعلام کرده است.
وی افزود: با وجود خرده پا بودن کشاورزی، اجرای مصوبه الگوی کشت کمی زمان بر است، اما امسال به کشاورزان استان‌ها مقدار زمین‌هایی که باید به زیرکشت گندم و جو بروند را اعلام کرده‌اند.
خان محمدی ادامه داد: هیچ سالی مسئولان اعلام نمی‌کردند که سه میلیون تن جو نیاز داریم، اما امسال این موضوع را اعلام کردند.
مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه تا پایان دولت دوازدهم کمتر از ۵ تا ۶ ماه زمان باقی است که در این مدت معلوم نیست در کابینه جدید چه برنامه‌ای اتفاق بیفتد.
این مقام مسئول در پایان تصریح کرد: کشاورزان بزرگ، کشاورزی قراردادی را رعایت می‌کنند که امیدواریم برای پایداری تولید همه به این سمت و سو روند که با برنامه کشت و تولید را آغاز کنند.
مهندس محمدرضا جمشیدی
ثبت دیدگاه