به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، در این میان دو سازمان رگلاتوری (تنظیم‌گر) بخش کشاورزی ایران یعنی سازمان دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات نیز باید گرایش به استانداردهای «یورو سنتریک» را با چرخشی بالضروره عالمانه و منطقی به سمت استانداردهای «شرق مدارانه» در حوزه‌های بازرگانی اوراسیا، چین و هند انطباق داده و جهت‌گیری تازه‌ای را برای رشد مبادلات تجارت کشاورزی و حتی نیازهای تکنولوژیک کشاورزی ایران با بلوک جدید اتخاذ نماید. حتی بلومبرگ نیز در تحلیل‌های ماه‌های اخیر خویش پیرامون تعامل ایران با بازارهای جهانی این مسئله را با دقت تبیین نموده است. اما اصول اصلی این سوگیری مستلزم تغییرات مهمی در بخش تجارت کشاورزی کشور در زمینه تعیین تعرفه‌های ترجیحی برای برخی کالاهای ایرانی در حوزه کشاورزی، طراحی سازوکاری برای تهاتر کالا، تشکیل کمیته مشترک داوری یا میانجی‌گری برای حل مشکلات و اختلافات احتمالی بین تجار و ایجاد پیمان‌های خواهری با اتاق‌های بازرگانی دو کشور می‌باشد.
یکی از اولین گام‌ها، تغییر «نقشه مالی-بانکی» در بخش کشاورزی کشور و حرکت بانک کشاورزی به سمت تعامل بانکی بیشتر با بانک‌های آسیای میانه، چینی و هندی می‌باشد. ایجاد خط اعتباری سنتی بین ایران و چین به حجم 20 میلیارد دلاری در دهه 90 باید به بیش از 100 میلیارد دلار ارتقا یابد و عمده بانک خصوصی ایران بتوانند با گشایش LC، زمینه تبادلات تجاری بین دو کشور را فراهم کند. بنابراین برنامه‌ریزی جهت استفاده از تسهیلات بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا (AIIB) که تحت نظارت چینی‌هاست؛ هم بسیار مهم است. مقامات محلی چینی در راستای رونق پروژه جاده ابریشم قادرند تا حجم بیش از 100 میلیون دلار با شرکای خارجی چین مناسبات مالی برقرار کنند. در این مسیر 33 استان توانایی دارند با ایران وارد تبادل تجاری شوند. همچنین از سال (1393-1396) فرایند تأمین مالی فاینانس، با اولویت‌بندی طرح‌ها، (هفت مورد) به وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام گردیده است که حضور و علاقمندی شرکت‌های چینی (ساینا هیدرو، سایناشور، ساینا استیل، اویک، کتیک و…) چشمگیر بود. همچنین براساس مصوبات نشست بررسی پروژه‌های متقاضی استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، و کمیته راهبری تأمین مالی خارجی پیشنهادات وزارتخانه در دو مورد از طرح‌های ارسالی (احداث شبکه آبیاری فرعی و اجرای تجهیز و نوسازی اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام (فاز دوم) و طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان‌های شمالی کشور) تصویب شد که با توجه توافق راهبردی دو کشور نیاز به پیگیری مجدد دارد. در حال حاضر، کشاورزی ایران بدلیل فرصت چرخه مثبت افزایش قیمت جهانی، توان صادرات بیشتر و ایجاد درآمدهای ارزی کالا-محور با همسایگان و بلوک تجاری مذکور دارد.
دومین گام، پایان دادن به ارزپاشی 4200 تومانی، سرکوب قیمت و مداخله قیمتی در بخش کشاورزی و لزوم پرداخت‌های حمایتی مستقیم می‌باشد. ارز 4200 در واردات نهاده‌ها به توزیع رانت غیرمولد، شکل‌گیری بازار سیاه نهاده‌های کشاورزی منجر شده، فساد گسترده، و قاچاق منجر شده است. تاکنون تزریق ارز 4200 تومانی نه تنها در سطح ملی؛ ایجاد کسری بودجه نموده و به تورم سنگین دامن زده است، منفعتی به خانوار مصرف‌کننده شهری هم نرسانده، بلکه اختلال در تولید کشاورزی بوجود آورده است و به نظر اشتغال در حوزه کشاورزی را هم متزلزل ساخته و تولید کشاورزی از رقابتی شدن دور کرده است.
سومین قدم، سیاست تعامل فعال با شرق و تنوع بخشی به تأمین نهاده‌های دام و طیور از مبادی جدید با شرکت‌های متوسط‌المقیاس چینی، هندی و آسیای میانه (تأکید بر ارتباط بین شرکت‌ها نه لزوماً دولت‌ها) است. باید هر چه سریع‌تر زیرساخت‌های گمرکی،کانال مالی، قرنطینه‌ای و دامپزشکی را برای صادرات فراهم کنیم. تکمیل زنجیره ارزش کالا و خدمات و البته زیرساخت‌ها در زنجیره ارزش محصولات صادراتی و رفع نواقص در زمینه‌های مطالعات بازارهای هدف، کنترل‌های کیفی محصول، بسته‌بندی، برندسازی، ناوگان حمل و نقل در هماهنگی کامل با اصناف بخش خصوصی ضروری است. پژوهشگاه علوم کشاورزی چین بیش از 24 هزار رقم بذر غلات در اختیار دارد که می‌تواند با توجه به تغییرات اقلیمی؛ گنجینه توارث ژنتیکی غنی برای انتخاب ارقام سازگار است. خرید حقوق مالکیت معنوی تبادل ژرم‌پلاسم‌های گیاهی می‌تواند با کمک بخش خصوصی و دولتی ایران رونق گیرد.
چین با دارا بودن ۷ درصد زمین‌های قابل کشت جهان؛ از سال ۲۰۱۴ برنامه‌ای برای ۱۱ سال متمادی افزایش حجم تولیدات غلات را شروع کرده و امسال آغاز چهاردهمین دوره برنامه پنج ساله چین (۲۰۲۵-۲۰۲۱) است. پیش‌بینی می‌شود که کل تولید دانه این کشور در امسال بیش از ۶۵۰ میلیون تن برسد که فرصت خوبی برای واردات برخی از نهاده‌های دامی برای تجار ایرانی محسوب می‌شود. از سویی کشور چین ۶۰ درصد تولید آبزیان در قفس را انجام می‌دهد و تکنولوژی بالایی برای توسعه «اقتصاد آبی» در ایران دارد. ایران و چین اجرای ۲۸ پروژه مشترک کشاورزی پیگیری می‌کنند که مربوط به جابه‌جایی و تبادل ژرم‌پلاسم‌های گیاهی است که می‌توان با مشارکت بخش خصوصی به این پروژه‌ها شتاب داد. در ایران با محدودیت تنوع ارقام چای مواجه هستیم، اخیراً با ورود ۸ رقم چای جدید از چین می‌توان به رونق صنعت چای ایران افزود. بویژه با دعوت از شرکت چای چین (هونان) یک شرکت دولتی است که وابسته به COFCO (China Oil & Foodstuffs Corporation) است، (یکی از ۵۰۰ شرکت برتر جهان است که در مجله فورچون ذکر شده) این شرکت در سپتامبر ۱۹۵۰ تأسیس شد و سابقه ۶۰ ساله صنعت چای را در چند کشور جهان رهبری می‌کند و تحت هدایت استراتژی «صنعت یکپارچه زنجیره چای»، دارای بیش از ۲۰ مزرعه چای در بهترین منطقه تولید چای-گوژنگ و منطقه کوهستانی وولینگ است و بسیاری از آنها از طریق استاندارد اتحادیه اروپا (EEC2092/91)، استاندارد (NOP) آمریکا، استاندارد (JAS) ژاپنی، تولید می‌گردد تا شرکای مطمئن شوند که مسئله کیفیت از اولین گام تولید چای است.
کارخانه این شرکت دارای ۵ خط تولید مدرن و سیستم کنترل خودکار، ظرفیت سالانه تا ۱۰۰۰۰ تن است، و با استانداردهای جهانی مطابقت دارد. این شرکت محصولاتی از جمله چای سبز، چای سیاه، چای اولونگ، چای یاس، چای گل، چای سفید، چای پوئرها، چای تیره و غیره را تأمین می‌کند و برندهای صحرا، صد اژدها و میمون کینگ را دارد و آمادگی برای همکاری با شرکای خارجی هم دارد. در صادرات محصولات کشور هم باید عنوان کنم که جامعه شهری مصرف‌کننده چین در حال بزرگ شدن است که مواد غذایی، خرمای مضافتی با رطوبت پایین و رقم پیارم، شیره خرما، بادام، میوه های خشک، خشکبار، پسته، کشمش، سورمه، زعفران ایرانی می‌تواند با قدرت رقابت و قیمت پایین‌تری که دارند و بسته‌بندی مناسب مورد اقبال جامعه شهری چین قرار گیرد. دانه‌های روغنی، گندم، کرم ابریشم، گیاهان زینتی و قارچ‌های خوراکی را از دیگر پروژه‌های مشترک بین سازمان تات ایران با آکادمی علوم کشاورزی یانان چین است که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. با توجه به اینکه شیر و محصولات لبنیات در چین بسیار گران است که ایران می‌تواند در بازار لبنیات چین سهم هر چند ناچیزی داشته باشد.
در ضمیمه شماره یک، برنامه همکاری جامع بیست و پنج ساله ایران و چین (خرداد99 -259 صفحه) توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف کشاورزی، در قالب صندوق جاده ابریشم، و در ضمیمه شماره دو، تشویق مشارکت شرکت‌های چینی در سرمایه‌گذاری و تأمین مالی طرح‌های آبی خاکی و شبکه‌های آبیاری و زهکشی، و تأسیسات آب شیرین‌کن، همچنین تشویق شرکت‌های چینی برای سرمایه‌گذاری و برقراری تسهیلات ویژه قانونی برای سرمایه‌گذاران چینی در توسعه همکاری‌های تولیدی-تجاری در زمینه‌های کشاورزی، آبخیزداری، شیلات و آبزی‌پروری و انتقال فناوری‌های مرتبط؛ تسهیل صادرات انواع محصولات کشاورزی لبنی، دامی و شیلات با مشارکت سرمایه‌گذاران چینی؛ در کنار موضوعاتی مانند تبادل فناوری و سرمایه‌گذاری در تولید آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها و قارچ‌کش‌های کشاورزی با رعایت مقررات بین‌المللی، به روزرسانی و امضای اسناد پایه همکاری‌های اقتصادی از جمله یادداشت تفاهم همکاری در زمینه قرنطینه گیاهی، همکاری‌های جاده‌ای، موافقتنامه دوجانبه شناسایی فعالان اقتصادی مجاز ایران و چین (AEO)، ترویج همکاری‌های عملی در زمینه پرورش طیوره تبادل ژرم پلاسم برنج و دانش فنی ارقام برنج هیبریدی احداث گلخانه‌های سنتی، انتقال فناوری کاشت با استفاده از آب‌های شور و قلیایی و پرورش کرم ابریشم، تقویت همکاری‌های گمرکی، بازرسی و قرنطینه، تسهیل قرنطینه در تولیدات غذایی و کشاورزی، تشویق سرمایه‌گذاری در زمینه گیاهان دارویی و تولید داروهای موردنیاز در ایران، و تحقیقات مشترک در حوزه جنگلکاری توسعه مراتع و بیابان‌زدایی و بهبود محیط زیست؛ در مجموع ظرفیت‌های مهمی برای همکاری‌های طرفین محسوب می‌شود. دولت چین اخیراً سیاست پایداری برای جذب سرمایه‌گذاری در کسب و کار کشاورزی از سوی بخش‌های عمومی و خصوصی اتخاذ کرده و بازاری باز برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ساخته است که ایران می‌تواند از آن نهایت استفاده را ببرد. اخیراً (COFCO)، بزرگترین شرکت کشاورزی دولتی چینی، سیاست‌ها و تاکتیک‌های جدیدی را برای کنترل بیشتر بر تجارت کالا، فرآوری و تدارکات بین‌المللی برگزیده است، همینطور شرکت (Bright Foods) یکی دیگر از شرکت‌های دولتی چینی، رویکرد کنگلومرا (اختلاط) را برای جمع‌آوری شرکت‌ها و برندهای تجاری مختلف زیر یک چتر و همکاری‌های خارجی در دست بررسی دارد. روش‌های سرمایه‌گذاری متنوعی را بکار می‌برد تا با شرکت‌های همکار خود در کشورهای مختلف سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهد که هدف از این سرمایه‌گذاری برآورده کردن نیاز روزافزون به لبنیات و پروتئین‌های حیوانی در چین، می‌باشد. همچنین چند شرکت مواد غذایی هم با دسترسی به تأمین مالی ازسوی بانک‌های چینی، ادغام، خرید و مشارکت با شرکت‌های خارجی را در بازارهای توسعه یافته‌تر دنبال کرده‌اند. چین از سال 2012 تا 2019 معادل 2 هزار و 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی انجام داده است. این سرمایه‌گذاری‌های خارجی منعکس‌کننده تغییرات در تقاضای چینی‌ها برای مواد غذایی و محصولات کشاورزی می‌باشد که نیاز به ارتقاء فناوری و مدیریت در کشور میزبان دارد و ایران هم می‌تواند در چارچوب توافق راهبردی خویش با چین از این ظرفیت‌ها نهایت استفاده را ببرد.
ثبت دیدگاه