به گزارش داغ (دیدهبان امنیت غذایی)، اواخر سال گذشته بازار مرغ به دلایل مختلف از جمله «قیمتگذاری دستوری دولت و به دنبال آن بهصرفه نبودن تولید در این صنعت و نیز اعطای ارز رانتی ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان نهاده» دچار نوسانات شدید شد و دولت برای کنترل بازار این کالا، قرارگاه ساماندهی مرغ را تشکیل داد، با این حال از فروردینماه ۱۴۰۰ مجدداً هشدارها نسبت به ادامه سیاستهای اقتصادی غلط دولت درباره وضعیت تولید مرغ در کشور آغاز شد و در حال حاضر نیز شاهد دو نرخی شدن این کالا و افزایش قیمت آن به بیش از ۴۰ هزار تومان هستیم.
در حالی که نرخ مصوب این کالا ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان است همچنین به گفته مصرفکنندگان عرضه مرغ نیز نسبت به هفتههای قبل محدودتر شده و مردم ناچارند برای خرید این کالا به چندین مرکز خرید مراجعه کنند.
در میادین میوه و ترهبار هم که عرضه مرغ به قیمت مصوب بهصورت روزانه در حال انجام است، از یکسو میزان عرضه کاهش یافته و از سوی دیگر افزایش رجوع مردم به میادین برای خرید به نرخ مصوب، موجب شکلگیری صفهای طولانی در میادین شده و این نگرانی وجود دارد که اتفاقات سال گذشته و تشکیل صفهای طولانی برای خرید مرغ مجدداً تکرار شود.
دلایل نابسامانی در صنعت دام و طیور کشور چه بود؟
به نظر میرسد بررسی و ارزیابی دقیق وضعیت صنعت مرغداری و تولید جوجه یکروزه و گوشت مرغ و علل شکلگیری شرایط فعلی، میتواند منجر به ریشهیابی آسیب و کمک برای رفع آن شود، آنطور که فعالان صنعت و کارشناسان حوزه طیور میگویند در حال حاضر شرایط تولید بهدلیل مداخلات قیمتی و ارزی دولت مطلوب نیست و عواقب سوءمدیریت در ماههای گذشته، قرار نیست به این زودی رفع شود. اخیراً نیز اعلام شده که کاهش شدید جوجهریزی در واحدهای مرغ مادر در سال ۹۹ که به دنبال سوءمدیریت گسترده رخ داد، موجب شده کشور امسال با کمبود ۲۰۰ میلیون قطعه جوجه یکروزه گوشتی و ۳۰۰ هزار تن مرغ مواجه باشد.
تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهادههای دامی و نامناسب بودن شیوه توزیع و خام فروشی این نهادهها، قیمتگذاری دستوری یا همان سرکوب قیمت محصولات پروتئینی توسط دولت، اعمال ممنوعیتهای ناگهانی برای صادرات و مواردی از این قبیل از جمله دلایل مؤثر در ایجاد چالشهای فعلی صنعت دام و طیور کشور است.
بنابراین آنچه مسلم است، کار دولت سیزدهم در حوزه کشاورزی و بویژه صنعت دام و طیور بسیار دشوار خواهد بود، با این حال کارشناسان معتقدند که دولت سیزدهم با عمل به برخی پیشنهادات میتواند بحران فعلی را راحتتر مدیریت کند.
ناتوانی وزارت جهاد کشاورزی در تدوین و اجرای برنامه منسجم!
در همین زمینه حسن مهربانی یگانه، استاد ژنتیک و اصلاح نژاد گروه دامپروری دانشگاه تهران با بیان اینکه ناتوانی وزارت جهاد کشاورزی در تدوین و اجرای برنامهای منسجم به خصوص در دولت دوازدهم، مشکلات عمدهای در مدیریت تولید ایجاد کرد، گفت: مشکلات بازار نیز عمدتاً به سیاستهای وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار بر میگردد، اگرچه معاونت امور دام هم در این زمینه اقدام مؤثری انجام نداد.
یازده راهکار پیشنهادی برای دولت سیزدهم
وی با اشاره به راهکارهای پیشنهادی برای حل این چالشها در دولت سیزدهم، اضافه کرد: حذف ارز یارانهای (ترجیحی، نیمایی و …) از تولید و تخصیص یارانه مستقیم پروتئین به دهکهای پایین جامعه از جمله مهمترین اقدامات در این زمینه است.
مهربانی یگانه، عدم سرکوب قیمتی محصولات پروتئینی توسط دولت را از جمله دیگر راهکارها اعلام و اضافه کرد: دولت نباید در قیمتگذاری محصولات دخالت کند و قیمتها باید براساس بحث عرضه و تقاضا تعیین شود. چرا که قیمتگذاری دستوری توسط دولت علاوهبر آنکه منجر به ظهور دلالان برای بهرهمندی از اختلاف «قیمت دستوری دولت» و «قیمت بازار» میشود بلکه تولیدکننده را هم برای افزایش تولید و سرمایهگذار را برای سرمایهگذاری در هر صنعتی بیانگیزه میکند و به دنبال آن اینبار از محل کاهش عرضه و رکود تولید، گرانیهای شدیدتری را به سفره مردم تحمیل میکند. و بالعکس حذف سیاست قیمتگذاری دستوری توسط دولت، باعث افزایش انگیزه برای تولید شده و بهدنبال آن قیمتها از محل افزایش عرضه تعدیل میشود.
این استاد دانشگاه تهران، تشویق تولیدکنندگان کوچک در پیوستن به زنجیرههای تولید و تشکیل بنگاههای بزرگ تولیدی را از دیگر راهکارها اعلام کرد و گفت: براین اساس دولت باید حمایت جدی و همه جانبه از زنجیرههای بزرگ تولیدی داشته باشد.
مهربانی یگانه اجتناب از صدور مجوز برای واحدهای کوچک را نیز مورد تأکید قرار داد و افزود: این اقدام موجب جلوگیری از هدر رفت منابع خواهد شد.
وی ادامه داد: با توجه به وجود زیرساختهای لازم برای تولید، میتوان با تخصیص تسهیلات و جوایز صادراتی، صادرات را گسترش داد و بهدنبال آن تولید و عرضه را بهصرفه و بیشتر کرد، که این اقدام در دولت یازدهم شروع شد اما متأسفانه در دولت دوازدهم عقیم ماند.
مهربانی یگانه خواستار بازنگری در آمار و ارقام تولید شد و گفت: این امر موجب اخذ تصمیمگیریهای کارشناسانه و دقیقتر خواهد شد ضمن اینکه تشدید نظارتهای بهداشتی بر تولیدات صنعت طیور از جمله مرغ، تخممرغ و جوجه یک روزه به منظور افزایش کیفیت محصولات تولیدی از جمله دیگر راهکارهایی است که به دولت سیزدهم پیشنهاد میشود.
وی بر به رسمیت شناختن تنها یک یا دو تشکل بزرگ تأکید کرد و افزود: این اقدام موجب جلوگیری از پراکندگی تشکلها و ایجاد تعامل بیشتر و بهتر بین آنان میشود.
مهربانی یگانه همچنین از دخالت دولت در تجارت نهادهها و محصولات صنعت طیور مانند ذرت، سویا، جو و فروش مرغ و تخممرغ انتقاد و تصریح کرد: دولت باید از دخالت در این حوزه پرهیز کند و از بازار تجارت این محصولات خارج شود.
این استاد دانشگاه تهران همچنین بر ارزیابی مستمر عملکرد جوجههای حاصل از لاین آرین تأکید و تصریح کرد: ادامه جوجهریزی از نژاد آرین باید با لحاظ کردن میزان هدر رفت منابع صنعت صورت بگیرد.
ثبت دیدگاه