اجرای بانکداری پیوندی با هدف توانمندسازی و بهبود معیشت روستاییان

تأمین منابع مالی خرد ارزش خود را به عنوان ابزاری برای فقرزدایی در کشورهای در حال توسعه مطرح کرده است و این طرح به طور کلی ابزاری برای توسعه اقتصادی محسوب شده و سرویس‌های مالی را برای موسسات و اقشار کم در آمد تأمین می‌کند.

کمبود سرمایه در بخش کشاورزی که ناشی از پایین بودن سطح درآمد و در نتیجه ناچیز بودن میزان پس‌انداز خانوارها می‌باشد، یکی از مشکلات توسعه بخش کشاورزی است. این وضعیت علاوه بر اینکه امکان افزایش ظرفیت بخش‌های تولیدی و بکارگیری فناوری‌های نوین را در فرآیند تولید در این مناطق با محدودیت مواجه ساخته است، موجب بروز مشکلات اجتماعی چون مهاجرت روستاییان به شهرها، بیکاری پنهان و آشکار و کاهش سطح زندگی خانوارها شده است. از این رو تسهیلات اعتباری مؤسسات رسمی، وسیله مناسبی برای روند انتقال و تسریع در امر توسعه کشاورزی است.

طرح تأمین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی بانک کشاورزی با هدف توانمندسازی، ایجاد و توسعه کسب و کارهای خرد، فقرزدایی و بهبود معیشت روستاییان با تأکید بر زنان و جوانان، با حمایت اعتباری و مشارکت مالی این بانک و با همکاری صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی سازمان ملل متحد (IFAD)، سازمان بهزیستی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مؤسسات و بنیادهای خیریه به عنوان تأمین‌کنندگان هزینه‌های تشکیل، آموزش و توانمندسازی گروه‌های خودیار و با مدیریت اجرایی مؤسسه تاک، در حال اجرا است و در ۲۰۰۰ روستا در ۲۳ استان کشور اجرایی شده و حدود ۸۴ هزار و ۱۴۴ نفر از روستاییان کشور از خدمات این طرح بهره‌مند شده‌اند.

نظام اعتبارات خرد یکی از راهکارهای مطرح شده در دو دهه اخیر به منظور تسریع در فرآیند سرمایه گذاری و تقویت بنیادهای مالی و پس انداز در مناطق روستایی و نهایتاً توانمندسازی جوامع روستایی و فقرزدایی از طریق ارتقاء بهره‌وری با تأکید بر بکارگیری اعتبارات خرد بوده است. با این اوصاف تأمین منابع مالی خرد برای فقرا و نیازمندان نه تنها صدقه نیست بلکه روشی برای توانمندسازی ایشان نیز می‌باشد. اعطای اعتبار خرد توسط بانک به متقاضیان نیازمند، فرصت‌های لازم برای اشتغال، راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک و گسترش آموزش و بهداشت را فراهم می‌نماید. با استناد به تحقیقات صورت گرفته، امروزه پرداخت تسهیلات خرد توسط بانک‌ها به فقرا و نیازمندان یکی از موفق‌ترین راه‌های مورد قبول مبارزه با فقر در دنیا است. از جمله مؤلفه‌های موفقیت نمونه مورد اشاره در زمینه کاهش فقر می‌توان به تأکید بر آموزش پس از اعطای وام، تشکیل گروه‌های وام، تسهیلات گیرندگان، اعطای سهام بانک به وام، اهمیت فراوان به نقش زنان در اجتماع و … اشاره نمود.

کارشناسان بر اعتبارات کشاورزی و ارایه خدمات حمایتی مناسب به کشاورزان به عنوان عوامل تقویت‌کننده جریان توسعه کشاورزی، تأکید می‌کنند. کشاورزی تنها شغل پایدار بخش روستایی و بانک کشاورزی حامی این بخش است و به ویژه در شرایط تحریم، بخش کشاورزی می‌تواند مزیت رقابتی در بازارهای بین‌المللی و صادرات غیرنفتی باشد و در این راستا این بانک با پرداخت تسهیلات خرد به روستاییان کشور، حمایت مالی از توسعه مکانیزاسیون، بهبود روش‌های کشت و پشتیبانی از تحقق کشاورزی اقتصادی، سهم به‌سزایی در افزایش تولیدات صادرات محور، بهبود کیفی و استانداردسازی محصولات کشاورزی و در نتیجه توسعه پایدار این بخش دارد.