به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، داریوش طالقانی، رییس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند به موضوعاتی اعم از برنامه‌های آینده کشور برای توسعه کشت پاییزه چغندرقند، معرفی اراقام جدید چغندرقند با توجه به شرایط کم‌آبی کشور و … پرداخت که در ذیل می‌خوانید.
با توجه به اهمیت آب در کشور، سیاست موسسه در خصوص سازگاری با شرایط کنونی کم آبی چیست؟
علاوه بر توصیه به استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین در زراعت چغندرقند، توسعه کشت پاییزه چغندرقند مهمترین راهکار جهت سازگاری با شرایط کم آبی است. در کشت پاییزه چغندرقند دوره زندگی گیاه منطبق با بارش‌های فصلی در پاییز، زمستان و بهار می شود؛ به عبارت دیگر تابستان از زندگی گیاه حذف می‌شود. بدین ترتیب میزان نیاز آبی گیاه کاهش یافته و از سوی دیگر بخشی از نیاز آبی گیاه از طریق نزولات آسمانی برطرف می‌شود. این عوامل باعث می‌شود میزان مصرف آب در کشت پاییزه چغندرقند نسبت به کشت بهاره آن کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. به طور مثال با توجه به شرایط مختلف معمولاً نیاز آبی زراعت بهاره چغندرقند بین ۱۰ تا ۱۴ هزار متر مکعب در هکتار و در کشت پاییزه چغندرقند بین ۶ تا ۹ هزار متر مکعب در هکتار گزارش شده است.
آیا در همه نقاط کشور امکان کشت پاییزه چغندرقند وجود دارد؟
خیر، عوامل زیادی در تعیین استعداد یک منطقه برای توسعه کشت پاییزه نقش دارند، از جمله مقدار و پراکنش بارندگی، تعداد ساعات یخبندان، ارتفاع از سطح دریا، درجه روز رشد تجمعی و…، مناطق کمی هستند که دارای همه شرایط لازم برای کاشت پاییزه چغندرقند باشند. در استان خوزستان با سابقه کشت بیش از ۵۰ سال چغندرقند پاییزه، کمترین محدودیت وجود دارد. بعد از آن مناطق گرم استان‌های فارس، کرمانشاه و گلستان شرایط رشد نسبتا مناسبی دارند.
توسعه کشت پاییزه چغندرقند در استان‌های مذکور حاصل انتقال‌یافته‌های تحقیقاتی، عرصه‌های تولیدی است. کشت چغندرقند پاییزه در استان‌های فارس و کرمانشاه و گلستان اخیراً آغاز شده و زراعت جوانی در این مناطق محسوب می‌شود. با توجه به مزایای کشت پاییزه چغندرقند، به نظر می‌رسد که سطح زیر کشت آن در مناطق مستعد جدید به‌سرعت افزایش پیدا کند. مناطق جدیدتری هم دردست مطالعه و بررسی هستند که پس از اتمام تحقیقات، توسعه کشت در آن‌ها صورت خواهد گرفت.
احداث کارخانه‌های قند جدید در خوزستان
برنامه‌های آینده کشور برای توسعه کشت پاییزه چگونه است؟
سطح زیرکشت چغندرقند پاییزه طی چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته و در حال حاضر به حدود ۳۰ هزار هکتار رسیده است. طبق برنامه‌ریزی به‌عمل‌آمده، سطح زیر کشت چغندرقند پاییزه بایستی به حدود ۶۰ هزار هکتار تا سال ۱۴۱۰ برسد.
شرط حصول به این هدف احداث کارخانه‌های قند جدید در خوزستان و یا دومنظوره کردن برخی از کارخانه‌های نیشکری است که قادر به دریافت محصول تولیدشده چغندرقند در خوزستان باشند. خوشبختانه استان‌های فارس و کرمانشاه به دلیل وجود ظرفیت‌های صنعتی، شرایط بهتری دارند. محصول تولیدشده در استان گلستان هم با توجه به وجود ظرفیت‌های صنعتی خالی در استان خراسان شمالی، جنوبی و رضوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به هر صورت برنامه اصلی تولید شکر کشور مبنی بر حفظ و یا حتی کاهش سطح زیر کشت چغندرقند بهاره و نیشکر توسعه سطح زیر کشت چغندرقند پاییزه با توجه به محدودیت منابع آبی است. در این راستا استان خوزستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بعد از استان خوزستان سایر مناطق مستعد نظیر کرمانشاه، فارس، گلستان و … نقش مهمی در دستیابی به اهداف برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در دستیابی به ارتقا خوداتکایی در تولید شکر است.
ارقام تولید داخل از نظر عملکرد ریشه، قابل رقابت با ارقام خارجی هستند
موسسه چه برنامه‌ای برای معرفی ارقام مناسب کشت پاییزه چغندرقند دارد؟
در حال حاضر مهمترین چالش تولید رقم برای منطقه خوزستان، افزایش درصد قند است، چون ارقام تولید داخل از نظر عملکرد ریشه، قابل رقابت با ارقام خارجی هستند اما نیاز است که درصد قند این ارقام ارتقاء یابد. موسسه برنامه‌های خوبی در این زمینه دارد و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک بتوان ارقام مناسب خوزستان را معرفی کرد.
برای استان‌های کرمانشاه، فارس و گلستان علاوه بر ارتقاء کیفیت، نیاز به تولید ارقام مقاوم به ساقه روی وجود دارد. در این راستا موسسه تحقیقات چغندرقند علاوه بر معرفی ارقام خارجی جدید، به دنبال تولید ارقام مقاوم‌تر به ساقه روی هستند که بتوان در مناطق مستعد جدید از آن‌ها استفاده کرد. نتایج این تحقیقات در مهروموم‌های آتی به اطلاع می‌رسد.
