ممکن شدن پرورش ۳ گیاه بومی در خاکهای شور
به گزارش داغ (دیدهبان امنیت غذایی)، سالیکورنیا از دسته گیاهان شورپسندی است که قادر است با آب دریا رشد کند. این گیاه که شورزیترین گیاه دنیاست حتی میتواند با نمک بالای ۱۸۰ گرم در هر لیتر آب، به رشد خود ادامه دهد.
این گیاه با آن که میتواند در آب شور رشد کند، اما اصلاً تحمل خشکی را ندارد، گونههای مختلفی از این گیاه در تمام دنیا موجود است. در ایران، چند گونه از این گیاه وجود دارد که متداولترین آن، سالیکونیا پرسیکا است. تمام گونههای این گیاه، از خاصیت دانههای روغنی برخوردار نیستند، اما دانه گونه بومی این گیاه در ایران، روغن باکیفیتی دارد.
با قابلیت منحصر به فردی که در این گیاه وجود دارد، میتوان اقدامات بسیاری در رفع شور شدن اراضی و خاکهای شور انجام داد. سواحل جنوبی کشورمان بهدلیل همین معضل، فاقد تولید هستند.
خودکفایی در تولید بذر سالیکونیا
مشکل بزرگی که کشور در حوزه تولید این گیاه داشت، کمبود بذر بود که با قیمت خیلی گران، از خارج وارد میشد، در حال حاضر با حمایت معاونت علمی و فناوری، تولید بذر دو گونه سالیکونیا بیگلوی که دانه روغنی دارد و در تمام دنیا زیر سطح کشت قرار میگیرد و سالیکونیا پرسیکا در ایران، انجام شده است.
از دیگر ویژگیهای این گیاه، سبزینگی است که علاوهبر زیبایی و فضای سبزی که برای محیط به ارمغان میآورد، میتواند کاربرد بالایی در تولید علوفه کشور داشته باشد. این گیاه شور، با ولع توسط دام خورده میشود و میتواند بدون استفاده از نمک صنعتی، منبع تغذیه بسیار مفیدی برای دامها باشد.
این گیاه قابلیت تبدیل به پودر و نمک دریایی و حتی استعمال در رستورانها بهعنوان چاشنی خشک و سالاد را هم دارد. همچنین برای بیمارانی که فشارخون دارند، جایگزین بسیار مناسب نمکهای صنعتی و تصفیه شده است.
در برخی از استانهای کشورمان نظیر کرمان و یزد، بهدلیل شور بودن آبهای تحتالارض، از آب شیرینکن استفاده میشود. فاضلاب این آب شیرینکنها، آب شور و بیکیفیتی را پس میدهد که سبب آلودگیها و خطرات زیست محیطی بسیاری شده است. تنها چاره رفع این معضل، استفاده از گیاه سالیکورنیا است که این آبها را جذب کرده و به خطرات زیست محیطی ناشی از این چرخه، پایان داده و به این ترتیب مشکل ضایعات به راحتی رفع میشود.
کاشت این گیاه حتی در سواحل و با جزر و مد دریا امکانپذیر است. اکنون این گیاه در سطح وسیعی از سواحل جنوبی آمریکا، مکزیک و چین زیرکشت رفته است. در هلند، برای شیرین کردن خاک اراضی، از این گیاه استفاده میشود. این گیاه را به مدت ۲ تا ۳ سال، در زمینهای شور میکارند و سپس، آن خاک شیرین شده و قابلیت پرورش هر نوع گیاه و بذری را پیدا میکند.
حمایتهای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مرحله نخست که تولید بذر بود، سبب خودکفایی کشور و صرفهجویی ارزی شد. در مرحله بعدی که بحث توسعه محصول مدنظر است، نیاز به حمایتهای بیشتری است تا پایلوتهایی در مناطق شور و جاهای که از نعمت دریا برخوردار هستند، ایجاد شود.