آینده‌ای با ابهامات بسیار

میشل پورتیه، مدیر عامل (Agritel)، گفت: باید از تعادل ساده عرضه/تقاضا در بازارهای بین‌المللی غلات و دانه‌های روغنی با ادغام بسیاری از عوامل دیگر که این بازارها به آن‌ها وابسته هستند، مانند ژئوپلیتیک، آب و هوا، کودها، و انرژی فراتر رفت. در این رابطه” ناتان کوردیر”، تحلیلگر غلات (Agritel) گفت که علیرغم درگیری روسیه و اوکراین، 7 صادرکننده اصلی گندم از اکتبر 2022 تا ژانویه 2023 سطح جریان مبادله بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. کوردیر تأکید می‌کند”بازار جهانی تا پایان ژوئن، رکورد صادراتی جدیدی را ارائه می‌دهد بنابراین روسیه تا پایان این ماه باید 20 میلیون تن صادرات داشته باشد و استرالیا که به دلیل برداشت خوب رکورد زده، می‌تواند 2.6 تا 2.8 میلیون تن در ماه صادر کند”. او  به دو دلیل بر رکورد سطح ذخایر در پایان فصل برای صادرکنندگان اصلی (نزدیک به 65 میلیون تن)، در بالاترین سطح خود از سال 2017/2018 تأکید می‌کند. یکی، اهمیت سهم روسیه (21.9 میلیون تن در مقابل 11.1 میلیون تن در سال 2021/2022) در بازار و دومی، مسائل لجستیکی؛ این تحلیلگر به طور خلاصه می‌گوید: “ما در شرایطی بسیار وابسته به روسیه کارزار جدیدی را آغاز می‌کنیم”. اما اوکراین – با وجود شرایط بسیار دشوار همچنان، غلات تولید می‌کند. «فصل آینده با کاهش تاریخی تولید گندم در اوکراین مشخص می‌شود که این کشور باید به 15.2 میلیون تن در برابر 20.2 میلیون تن در سال 2022/2023 برسد که کمترین میزان برداشت آن از سال 2007 است. این کاهش در مناطق اختصاص داده شده به کشت گندم در این کشور، علاوه بر پاییز مرطوب که امکان کاشت را محدود می‌کند به دنبال جریان نقدینگی و مشکلات تدارکاتی است که کشاورزان اوکراینی با آن مواجه می‌شوند. نیکولای گورباچف، رئیس انجمن غلات اوکراین که شخصاً به پاریس آمده است، گفت: “ما کشوری در حال جنگ هستیم و علیرغم شرایط بسیار دشوار به تولید غلات ادامه می‌دهیم.” گورباچف، که انجمن او سطح زیر کشت گندم را در سناریوی خوشبینانه 3 میلیون هکتار و در سناریوی بدبینانه 1.7 میلیون هکتار پیش‌بینی می‌کند، گفت: “کشاورزان اوکراینی در وضعیت کاملاً غیرقابل پیش‌بینی قرار دارند و انتظار می‌رود مناطق کاشته شده گندم کاهش یابد.” اما ایالات متحده  نیز با خشکسالی در جنوب غربی کانزاس روبروست .که ریسک قابل بحثی روی عرضه گندم به حساب می‌آید، به ویژه به دلیل خشکسالی که در جنوب غربی کانزاس که 20 درصد گندم در آن قرار دارد، بیداد می‌کند. پیش‌بینی‌های تولید ایالات متحده در پاریس برای کمپین جدید از 54.6 میلیون تن برای Agritel تا 49.3 میلیون تن برای گروه تجاری( HRW ) متغیر است. در استرالیا نیز بازگشت ال نینو دردسرساز شده است. در نیمکره جنوبی، با وجود پس از 3 سال هژمونی مطلق لانینیا، و بازگشت انتظاری ال نینو در تابستان امسال، تحلیلگران انتظار دارند که تولید گندم استرالیا پس از رکورد بالای 35 میلیون تن به 26 میلیون تن ، یا حتی کمتر، در سال 2023/24 کاهش یابد. بنابراین در تصویر نهایی روند رو به پایین قابل انتظار است. اگر به این نمای کلی، تولید مناطق دیگر را اضافه کنیم که تخمین زده می‌شود در اروپا پایدار بوده و در روسیه به دلیل آب و هوا کاهش داشته باشد، و در کانادا و قزاقستان تولید در حد متوسط ​​باشد، پیش‌بینی‌های جدید با روند نزولی در عرضه کشورهای اصلی صادرکننده غلات مشخص می‌شود. این وضعیت به “وضعیتی در تعادل شکننده و با تنش‌های احتمالی در بازارها” معروف است، البته در این آشفته بازار جایی هم برای هرگونه خطرات اقلیمی باید باز نمود. از سوی دیگر چالش‌های لجستیکی  بازار غلات حکایت از آن دارد که «پس از ثبت کاهش 3.6 درصدی تجارت دریایی جهانی غلات در سال 2022، تجارت دریایی جهانی غلات در سال 2023 به میزان 3.9 درصد افزایش خواهد یافت که رقمی بالاتر از افزایش مورد انتظار 1.2 درصدی در تجارت دریایی جهان در سال 2023 است. لذا کارشناسان با توجه به بازگشت چین و تحرکات مثبت در بازار آسیا سال مطلوب‌تری را در سال 2023 پیش‌بینی می‌کنند، نکته مهم دیگر آن است که بنظر می‌رسد: «درگیری روسیه و اوکراین عادات تجاری از طریق کانال سوئز، مهم‌ترین کریدور لجستیکی برای تجارت جهانی غلات را تغییر داده است. تجارت جهانی غلات از طریق کانال سوئز از سال 2021 تا 2022، از 84.4 میلیون تن به 66.1 میلیون تن تقریباً 22 درصد کاهش یافته است و این کاهش برای تجارت غلات دریایی دریای سیاه به تقریباً 40 درصد رسیده است. به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی، انرژی و اقتصادی و مخاطرات آب و هوایی متعدد، عدم قطعیت‌ها در همه سطوح وجود دارد. سباستین پونسله، مدیر توسعه (Agritel)، می‌گوید: قیمت غلات و دانه‌های روغنی که به همه این ریسک‌ها بسیار حساس هستند، در سال 2023 باید به شدت شوک‌های ژیوپلتیکی و  نوسانات دامنه‌دار ادامه داشته باشند.