به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، امیرحسین محمدی رییس پژوهشکده پسته ایران بیان کرد: ایران به عنوان یکی از خاستگاه‌های پسته در دنیا مطرح بوده که ۱۵۰ رقم و ژنوتیپ در ایستگاه‌های تحقیقاتی پژوهشکده پسته شناسایی و نگهداری می‌شوند.
وی ادامه داد: روند توسعه سطح زیر کشت پسته همواره در کشور صعودی بوده به طوریکه در سال های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ سطح زیر کشت پسته به ترتیب حدود ۵۲۵، ۵۳۹، ۵۵۹ و ۶۵۱ هزار هکتار برآورد شده است.
نیاز برنامه‌ریزی برای توسعه کشت پسته در کشور
رییس پژوهشکده پسته ایران افزود: میزان تولید پسته طی این سال‌ها نوسانات زیادی داشته که به طور عمده ناشی از تغییرات اقلیمی همچون سرمازدگی‌های بهاره بوده است.
محمدی ادامه داد: استان‌های عمده تولیدکننده پسته به ترتیب کرمان، خراسان رضوی، یزد، فارس، خراسان جنوبی و سمنان هستند که سهم زیادی در تولید پسته کشور دارند. حدود ۸۶ درصد توسعه کشت پسته و ۸۴ درصد تولید پسته در این استان ها بوده که مشکلات عدیده ای نیز در کمیت و کیفیت آب مورد نیاز باغ‌های پسته دارند. نکته نکته بسیار مهم اینکه در سایر استان‌های کشور سطح زیرکشت پسته به شدت، بدون برنامه و بی‌توجه به منابع آبی موجود در حال افزایش است.
دلایل گسترش سریع سطح زیر کشت پسته
رییس پژوهشکده پسته با اشاره به دلایل گسترش سریع سطح زیر کشت پسته گفت: ارزش صادارتی محصول پسته طی ۲۲ سال (۱۹۹۹ تا ۲۰۲۰) به طور متوسط حدود ۱۳۳ هزارتن پسته صادر شده، ارزآوری بیش از یک میلیارد دلار در سال، تحمل دامنه وسیع درجه حرارت (از دمای ۴۵ درجه سلسیوس در تابستان تا ۲۰- درجه سلسیوس در زمستان) باعث گسترش سطح زیر کشت پسته در کشور شده است.
محمدی در خصوص سایر دلایل گسترش سریع سطح زیر کشت پسته در کشور بیان کرد: تحمل شرایط خشکی (توانایی تحمل دورهای آبیاری ۶۰ تا ۷۵ روز) و شوری حفظ عملکرد اقتصادی تا شوری ۱۲ دسی زیمنس بر متر آب آبیاری)، عمر اقتصادی بالا (باردهی تا ۸۰ سالگی) و انبارمانی بالا از سایر دلایل گسترش سریع سطح زیر کشت پسته در کشور است.
رییس پژوهشکده پسته افزود: همچنین مقاومت پسته به شوری آب و خاک در مقایسه با بسیاری از درختان دیگر همچون بادام، گردو، سیب، گلابی، انگور و انار بالاتر ماست. به عنوان مثال پتانسیل عملکرد درختان فوق در شوری‌های خاک ۴.۱ تا ۸.۴ دسی زیمنس بر متر تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد در حالی که درختان پسته در شوری ۱۶ دسی زیمنس بر متر خاک کاهش ۵۰ درصدی عملکرد را نشان می‌دهد.
مهمترین چالش صنعت پسته کشور
وی با اشاره مهمترین چالش صنعت پسته کشور، بیان کرد: کاهش عملکرد در هکتار در مقایسه با گذشته و سایر کشورهای تولیدکننده پسته مهمترین چالش صنعت پسته کشور است.
رییس پژوهشکده پسته ایران با اشاره به عوامل مؤثر در کاهش عملکرد و تولید در باغ‌های پسته بیان کرد: در بخش عوامل مرتبط با آب، کاهش کمیت و کیفیت آب آبیاری (حدود ۵۰ درصد باغ های پسته کمتر از حد نیاز آب در اختیار داشته و حدود دوسوم آب‌های مورد استفاده در باغ‌های پسته، شوری بیش از چهار دسی زیمنس بر متر دارند) و سهم کم آبیاری‌های نوین (آبیاری غرقابی در بیش از دوسوم باغ‌ها)، تأثیرگذار است.
محمدی در خصوص عوامل مرتبط با خاک به عواملی همچون پایین بودن مواد آلی خاک، شوری و قلیائیت، خاک نامناسب و عدم تعادل عناصر غذایی در باغ‌های پسته اشاره کرد.
وی در خصوص عوامل مرتبط با باغ‌ها بیان کرد: در این حوزه عواملی همچون سن درختان (سن بالای ۳۵ سال در بیش از نیمی از باغ‌های پسته) خرده مالکی (بیش از ۶۰ درصد باغ‌های مساحتی کمتر از ۲ هکتار و ۳۸ درصد مساحتی کمتر از ۱ هکتار دارند) و ارقام نامناسب (سهم حدود ۶۰ درصدی ارقام فندقی و کله قوچی) نیز از جمله عواملی هستند که در کاهش عملکرد باغ‌های پسته مؤثر می‌باشند.
