با اجرای طرح‌های آبخیزداری منابع آب زیرزمینی که با خشکسالی‌های اخیر و بهره‌برداری بیش از حد از آب خشک شده بودند، دوباره احیا می‌شود و فرسایش خاک را می‌کاهد؛ بنابراین ضروری است دستگاه‌های مرتبط با این امر از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در این زمینه اقدامات گسترده و مکمل داشته باشند تا ثمره اقدامات آنان در حوزه‌های مختلف مانند کشاورزی مشاهده شود.
به طور کلی می‌توان گفت که خشکی و خشکسالی در کشور ما اجتناب‌ناپذیر است و حتی با فرض صرفه‌جویی در مصرف آب، ده سال آینده با بی‌آبی و کم‌آبی مواجه خواهیم بود، لذا باید با اجرای کشاورزی هوشمند به سمت روش‌های افزایش بهره‌وری آب حرکت کرد.
کاهش بارندگی، کاهش بیلان آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین را می‌توان از جمله چالش‌های اساسی زیربخش آب و خاک کشورمان برشمرد. در حوزه خاک کشاورزی نیز چالش‌های فراوانی از جمله فرسایش، شوری، کمبود ماده آلی و حاصلخیزی خاک وجود دارد، کانال‌های خاکی، روند کند مرمت و بازسازی قنوات، تکمیل نشدن شبکه‌های فرعی آبیاری، ایستگاه‌های پمپاژ نیمه‌کاره و پروژه‌های نیمه‌تمام در سطح کشور را از دیگر مسائل اساسی حوزه آب و خاک می‌توان عنوان کرد.
در بخش کشاورزی اقدامات زیادی در راستای کاهش مصرف آب انجام شده است که یکی از این اقدامات، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری است. با آبیاری زیرسطحی، راندمان آبیاری در کشاورزی را حتی تا دو برابر میزان کنونی هم می‌توان افزایش داد. با آبیاری زیرسطحی تبخیر و نفوذ به لایه‌های پایین‌دست گیاه حذف و با این شیوه، کل آب در اختیار ریشه گیاه قرار داده می‌شود.
همچنین حدود یک‌سوم بهره‌وری آب در حوزه آب و خاک، مربوط به اجرای عملیات آب و خاک؛ به‌نژادی و به‌زراعی و سایر موارد مانند مکانیزاسیون و مبارزه با آفات و غیره است.
مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کشور با رویکرد توسعه پایدار و استفاده از مشارکت‌های مردمی، مناسب‌ترین گزینه کنترل و مدیریت خسارت این بخش با توجه به شرایط و استعداد حوزه‌های آبخیز کشور است؛ هدفی که در صورت تحقق، امنیت و اقتدار غذایی کشور، تقویت پوشش گیاهی، احیای مراتع، تقویت ظرفیت منابع آب‌های زیرسطحی، کاهش نرخ تلفات آب، استحصال آب جدید، کنترل فرسایش خاک، کنترل و مدیریت رسوب و … را به دنبال خواهد داشت.
نظر به اینکه کارآمدی و مطلوبیت حکمرانی و مدیریت مشارکتی و چندسطحی و دوری از بخشی‌نگری می‌تواند به موفقیت بخش زیادی از برنامه‌های هم راستا با توسعه پایدار از جمله مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کمک نماید، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به عنوان معاونت محوری و متولی امر در ماه‌های اخیر، همکاری گسترده‌ای را در قالب تفاهم‌نامه با سازمان مدیریت بحران و قرارگاه جهادی وزارت کشور آغاز کرده که امیدواریم منشاء دستاوردهای مطلوب در این بخش باشد.
