به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی)، سید احمدرضا سید علیان ضمن اشاره به ظرفیت بالای ذخایر ژنتیکی کشور به دلیل تنوع اقلیم بیان کرد: ازنظر تنوع ژنتیکی کشور ما دارای هشت هزار گونه گیاهی و ۸۰۰ گونه جانوری است که برخی از این گونه‌ها در جهان منحصربه‌فرد هستند.
وی افزود: ۶ نژاد از ۳۴ نژاد گوسفند در کشور ما از نژادهای محلی، ۸ نژاد مطرح مشخص گاو بومی، اکو تیپ‌های با ارزش گاومیش و جمعیت شتر یک‌کوهانه و دوکوهانه از مجموعه ذخایر با ارزش ژنتیکی کشور هستند.
مدیرکل برنامه ملی صیانت از شتر دوکوهانه بابیان این‌که در حال حاضر جمعیت شتر یک‌کوهانه در کشور ۲۳۰ هزار نفر و جمعیت شتر دوکوهانه تنها ۲۰۰ نفر است، ادامه داد: جمعیت بسیار محدود شتر دوکوهانه در کشور باعث شده که این‌گونه ارزشمند جزء گونه‌های در حال انقراض دسته‌بندی شود.
وی ادامه داد: در مرکز اصلاح نژاد دام طرحی را برای حفظ و احیای نژادها و گونه‌های در حال انقراض کشور شامل بز، شتر و گاومیش نژادهای نوشتیم که بنا بود اعتبار آن از محل ماده ۱۲ قانون نظام جامع دامپروری که به وزارت جهاد کشاورزی اختیار می‌دهد که از محل واردات گوشت و مواد پروتئینی عایداتی داشته باشد و این عایدات را برای جلوگیری از دست رفتن گونه‌های در حال انقراض هزینه کند، تأمین شود. ولی این اتفاق محقق نشد و یا در صورت تحقق، منابع اعتباری کفایت نکرد.
طرح مشترک با فائو از کجا شروع شد؟
سید علیان افزود: ازاین‌رو موضوع شتر دوکوهانه را در سفری در بازدید از دریاچه ارومیه، همراه با نماینده سازمان کشاورزی و غذای ملل متحد (فائو) در ایران در سال ۹۸ مطرح کرده و با استقبال نماینده فائو، بعد از طرح نویسی و پیگیری‌های مدام، مستمر و مکرر تحت عنوان طرح صیانت از شتر باختر یا دوکوهانه ۳۵۰ هزار دلار اعتبار گرفتیم.
وی اضافه کرد: هدف ما در این طرح که با مدیریت مالی خود سازمان فائو در ایران عملیاتی شد، این بود که بخشی از مخازن ژنی را چه در قالب مواد و چه در قالب ذخایر ژنی تکثیرکنیم. برای این تکثیر باید از روش‌های ژنتیک مولکولی استفاده می‌شد که نیازمند ارسال بخشی از نمونه خون یا موی حیوان به خارج از کشور جهت مشخص شدن تیپ ژنی دام بود که این اتفاق محقق نشد. بر این اساس ناچار به تغییر جهت طرح به سمت اقدامات پرورشی و تغذیه‌ای شدیم.
دستاوردهای طرح برای کشور
سید علیان با اشاره به زمان دوساله این طرح بیان کرد: این برنامه از سال ۱۴۰۰ آغاز شد و ما موفق شدیم آزمایشگاه پرتابلی را جهت اقدامات تلقیح مصنوعی، انتقال جنین، اسپرم گیری و انجماد اسپرم تجهیز کنیم. همچنین شرکتی تعاونی برای شترداران منطقه غرب کشور در استان اردبیل تشکیل دادیم که تولید و امور اجرایی شترداران را حمایت کند.
وی ادامه داد: آسیاب‌میکسر، دستگاه سیلاژبگر و مواد و وسایل موردنیاز برای تأمین خوراک موردنیاز شتر دوکوهانه تهیه شد.
مدیرکل برنامه ملی صیانت از شتر دوکوهانه همچنین به برنامه‌ریزی برنامه‌های اجتماعی، ترویجی و کارگاه‌های مشورتی برای شترداران ایل شاهسوند اشاره کرد و گفت: این برنامه‌ها برای آشنایی هرچه بیشتر شترداران با اقدامات پرورشی، اصلاح نژادی و تغذیه‌ای این‌گونه دامی به روش صنعتی و نیمه‌صنعتی باهدف بهره‌برداری و صادرات الیاف، شیر، گوشت و نتاج حاصل از تلاقی بین یک‌کوهانه و دوکوهانه و نتاج آن‌ها برای صادرات برنامه‌ریزی شدند.
مدیرکل پروژه ملی صیانت از شتر دوکوهانه بابیان این‌که در ایران به دلیل برخورداری از اقلیم خشک و نیمه‌خشک، شترداری یک مزیت بزرگ است، ادامه داد: طرح مشترک ما با فائو با پایان رسیده است اما این اقدامات با حمایت خود تولیدکنندگان بخش خصوصی و بخش‌های دولتی ایران ادامه خواهد داشت.
وی افزود: سال ۲۰۲۴ توسط سازمان فائو به‌عنوان سال شتر نام‌گذاری شده است و این نشان‌دهنده اهمیت این حیوان در تولیدات دامی و محصولات پروتئینی است.
