نقش و اهمیت بیبدیل صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به فرآوری و عملآوری مواد نباتی، حیوانی، زراعی، باغی، شیلاتی، دام و طیور و جنگل و مرتع میپردازد و از جمله صنایعی است که نقش و تأثیر بسیاری در بخش كشاورزی دارد و موجب افزایش ارزش افزوده، توسعه صادرات و کاهش ضایعات در بخش کشاورزی کشور میگردد.
همچنین کاهش ریسک در بخش کشاورزی از عمدهترین فواید توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این بخش است که بر لزوم توجه به توسعه این صنایع تأکید میکند. تجربه تعدادی از کشورهای در حال پیشرفت در سطح جهان نشان میدهد که گسترش و حمایت از این صنعت مهم میتواند نقش حیاتی در توسعه بخش کشاورزی داشته باشد.
پیوند بین بخش صنعت و کشاورزی در کشورهای در حال توسعه در مقایسه با کشورهای توسعه یافته ضعیفتر است، این در حالی است که گذار از کشاورزی سنتی به اقتصادی پویا در کشورهای در حال توسعه ارتباط متقابل بین کشاورزی و صنعت را طلب کرده و از اهداف کلیدی توسعه اقتصادی محسوب میشود. به طور متوسط جمعیت کره زمین هر ساله ۱.۷ درصد رشد میکند. پیشبینی میشود تا اواخر سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به بیش از هشت و نیم میلیارد نفر برسد که به این ترتیب اگر در سال ۱۹۷۶ تولید ۳.۳ میلیارد تن مواد غذایی میتوانست تا حدی جوابگوی نیازهای غذایی مردم باشد، برای هشت میلیارد نفر حتی در صورت ثابت ماندن مصرف سرانه حداقل به ۶.۴ میلیارد تن مواد غذایی به صورت سالانه نیاز خواهد بود.
به این ترتیب انسانها باید بتوانند در۳۰ سال آینده حداقل دو برابر میزان فعلی مواد غذایی تولید کنند. اعتقاد کارشناسان بر این است که این امر با استفاده از اراضی زیر کشت فعلی و مصرف هدفمند نهادههای کشاورزی امکانپذیر بوده و حتی میتوان مواد غذایی مورد نیاز تا چهار برابر جمعیت فعلی جهان را تأمین کرد مشروط بر این که روشهای تولید، نگهداری، توزیع و مصرف مواد غذایی براساس اصول نوین علمی صورت گیرد و حتیالامکان از ضایعات مواد غذایی جلوگیری شود.
با توجه به مطالب ذکر شده نقش و اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در راستای نگهداری و فرآوری مناسب و جلوگیری از ضایعات برای توسعه این بخش کاملا آشکار میشود. با وجود امکانات بالقوه فراوان و تولید انواع محصولات کشاورزی در کشور، به دلیل فقدان صنایع تبدیلی و تکمیلی کافی در بخش کشاورزی و همچنین صنایع بستهبندی و نگهداری مناسب و کافی و یکپارچه و مکانیزه نبودن اراضی کشاورزی و عدم احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در مناطق عمده تولید محصولات، مقدار زیادی از این تولیدات در اثر حمل و نقل و نگهداری طولانی و نامناسب ضایع میشود و از بین میرود. با توجه به اینکه عمدهترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی روستاییان هستند که از این طریق کسب درآمد میکنند بنابراین توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این بخش میتواند به افزایش درآمد آنها نیز منجر شود.
ایجاد این صنایع در بلندمدت و کوتاهمدت منفعتهای بسیاری برای کشاورزان خواهد داشت و گسترش این صنعت باعث تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان میشود و علاوه بر اینکه شرایطی فراهم خواهد شد که در زمان افزایش تولید محصولات و کاهش تقاضا برای تولیدات خام، مانع از ضایع شدن آن و نوسانات منفی قیمت میشود.
توسعه و تقویت صنایع تبدیلی و تکمیلی جزء اهداف مهم دولت و از جمله برنامههای مهم وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور است و در این زمینه در حال حاضر حدود ۷ هزار طرح با پیشرفت بالای ۲۰ درصد وجود دارد که به دلیل مشکلات سرمایهگذاری تکمیل نشده است و بایستی در اولین گام با اختصاص فوری اعتبارات مناسب، این طرحهای نیمه تمام، تکمیل گشته و به بهرهبرداری برسند.