اهمیت وزارت جهاد کشاورزی در تضمین دسترسی به محصولات زعفران ایمن و اصیل
زعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان و از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی، نیاز به آب کم، قابلیت نگهداری بالا، عدم فسادپذیری و اثرات اشتغالزایی و درآمدزایی بالا و ارزآوری مناسبی که دارد، دارای اهمیت فراوانی در کشور و بخصوص در استانهای خراسان رضوی و جنوبی میباشد. در همین راستا توجه به امر تولید و توسعه کاشت زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک و احداث و توسعه صنایع تبدیلی مرتبط، امری ضروری و حیاتی در توسعه روستایی و کاهش مهاجرت روستا به شهر در سطح منطقه و کشور میباشد.
طبق آمار موجود در سال ۱۴۰۲ مجموع سطح زیر کشت زعفران در کشور ۱۲۷ هزار و ۳۷۰ هکتار بود که از این میزان ۱۲۵ هزار و ۱۵۶ هکتار بارور و ۲۲۱۱ هکتار غیربارور بوده است و در این میان استانهای خراسان رضوی و خراسان جنوبی به ترتیب رتبه اول و دوم را در هر دو معیار سطح زیر کشت و تولید زعفران را به خود اختصاص دادهاند. در سال گذشته، بیش از ۲۳۸ هزار کیلوگرم زعفران در سطح کشور تولید و روانه بازارهای داخلی و بینالمللی شده است.
این در حالی است که در دو ماهه نخست سال جاری نیز بیش از ۲۵ تن زعفران به ارزشی بالغ بر ۲۲ میلیون دلار از مجاری قانونی کشور به بیش از ۳۷ کشور دنیا صادر شده است که در این میان کشورهای چین، امارات متحده عربی، اسپانیا، افغانستان و ایتالیا در رتبههای اول تا پنجم قرار دارند.
سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) در جمهوری اسلامی ایران و وزارت جهاد کشاورزی، پروژهای را با هدف اطمینان از اصالت غذا و مدیریت زنجیره تأمین مواد غذایی آغاز نمودهاند. این پروژه با عنوان کنترل اصالت غذایی و مدیریت زنجیره تأمین غذا برای دستیابی موفقیتآمیز به اهداف توسعه پایدار میباشد. این طرح دو ساله بخشی از برنامه همکاری فنی فائو است که در دسامبر ۲۰۲۵ میلادی به پایان میرسد. این پروژه تحت نظارت معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، تقویت زنجیره تأمین شفاف و قابل اعتماد زعفران، تضمین امنیت و ایمنی مواد غذایی و تغذیه برای مصرفکنندگان را هدف قرار داده است و به دنبال پاسخگویی به چالشهای ناشی از جهانی شدن عرضه مواد غذایی و پیچیدگیهای تجارت مدرن، بهویژه در صنعت زعفران است؛ حوزهای که ایران با تولید تقریباً ۹۰ درصد محصول جهانی، جایگاه برتری در سطح دنیا دارد. همچنین از تأثیرات این طرح میتوان به تضمین دسترسی مصرفکنندگان به محصولات زعفران ایمن و اصیل از طریق افزایش ظرفیت برای مکانیسمهای اجرایی مؤثر برای آزمایش کیفیت مواد غذایی اشاره کرد. این پروژه گامی مهم در جهت افزایش شفافیت و قابلیت ردیابی در صنعت زعفران است که در نهایت به امنیت غذایی و دستیابی به اهداف توسعه پایدار کمک میکند.
در پایان شایان ذکر است که در ایران زعفرانکاری از جنبههای گوناگون نظیر بهرهوری بالای آب در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی، اشتغال روستاییان و جلوگیری از مهاجرت آنها، درآمدزایی آن نسبت به سایر محصولات کشاورزی و همچنین از لحاظ توسعه صادرات غیر نفتی از اهمیت ویژهای برخوردار است و وزارت جهاد کشاورزی با ارائه برنامههای دقیق و راهبردی برای ارتقای عملکرد تولیدکنندگان میتواند در راستای رشد و توسعه بیشتر این امر نقش داشته باشد.