ضرورت همگرایی ملی و منطقه‌ای برای رسیدن به امنیت غذایی پایدار
مشاور وزیر و مدیرکل دفتر محیط زیست، توسعه پایدار و امور فناوری وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به امکانات فراوان ایران برای رسیدن به امنیت غذایی پایدار تأکید کرد: امنیت غذایی با چهار رکن اساسی فراهم‌آوری محصول، دسترسی آسان، سلامت و پایداری تولید با همکاری ملی دستگاه‌های اجرایی و قانونگذاری و هماهنگی منطقه‌ای حول محور قوانین و اسناد بالادستی، دست یافتنی است.
به گزارش داغ (دیده‌بان امنیت غذایی) به نقل پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، ابوالفضل رئوفی به مناسبت روز جهانی غذا و با محوریت “امنیت غذایی برای امروز و دهه‌های آینده” در گفتگو با رادیو ایران گفت: امنیت غذایی یک زنجیره ارزش دارد که با هماهنگی بین‌بخشی قوای سه‌گانه و مردم به دست می‌آید و تا زمانی که این زنجیره کامل نباشد، موفقیت‌ها حداقلی خواهد بود.
وی با اشاره به افزایش جمعیت کره زمین همزمان با افزایش مخاطرات زیست‌محیطی افزود: مخاطراتی نظیر تغییرات اقلیمی، افزایش دما، خشکسالی‌ها و سیل‌های مکرر، کاهش منابع آب باکیفیت، بحران جهانی آب، منازعات منطقه‌ای، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی سبب کاهش تولید محصولات غذایی و محدودیت دسترسی به غذا می‌شود.
مدیرکل دفتر محیط زیست و توسعه پایدار وزارت جهادکشاورزی با اشاره به شعار سال ۲۰۲۴ روز جهانی غذا تحت عنوان «حق غذا برای زندگی بهتر و آینده روشن» افزود: در کشور ما هم تغییرات اقلیم سبب بروز مشکلاتی شده به عنوان مثال در سیستان و بلوچستان که روزگاری به انبار غله آسیا معروف بود حتی اگر جهادکشاورزی بخواهد؛ به دلیل کمبود آب، گرد و غبار و خشکسالی‌ها، امکان توسعه اراضی زیر کشت وجود ندارد.
وی افزود: البته برخی از این مشکلات با تقویت دیپلماسی منطقه‌ای قابل اصلاح است، زیرا اگر نتوانیم کانون‌های ایجاد ریزگردها در کشورهای همسایه را مهار کنیم، بهترین اراضی کشاورزی داخلی با وجود آب فراوان هم دچار محدودیت تولید خواهد شد.
رئوفی با اشاره به شعار وفاق ملی مورد نظر رئیس‌جمهور اظهار داشت: شرح وظایف هر بخش برای رسیدن به امنیت غذایی در قانون و اسناد بالادستی آمده است و صرفاً وزارت جهاد کشاورزی نمی‌تواند همه ارکان چهارگانه را مهیا سازد، زیرا تامین آب مورد نیاز بخش کشاورزی، توسعه راه‌ها، استانداردسازی، حمل و نقل، بسته‌بندی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، بهداشت و تامین اعتبارات مالی طبق قانون بر عهده وزارتخانه‌های نیرو، راه و شهرسازی، صمت، بهداشت و درمان و بانک مرکزی است.
وی تامین آب سالم را یکی از ارکان مهم امنیت غذایی معرفی کرد و با اشاره به تدوین سند دانش‌بنیان امنیت غذایی گفت: حتی در این سند هم تنها آب شرب و صنعت از مجموع آب مصرفی در کشور جدا شد، در حالی که اگر سهم محیط زیست، حیات وحش، تبخیر به خصوص در ذخیره‌گاه‌های سدها و تلفات شبکه توزیع جداگانه محاسبه می‌شد، سهم آب مصرفی بخش کشاورزی تا ۴۰ درصد کاهش می‌یافت.
رئیس کمیته تغییر اقلیم وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به موفقیت‌های فراوان ملی در افزایش تولید محصولات کشاورزی در ۴۰ سال اخیر و رسیدن به رقم ۱۳۰ میلیون تن در سال افزود: در بخش تولید ارقام محصولات کشاورزی مناسب با تغییر اقلیم، حذف ارقام کم‌بازده قدیمی، توسعه روش‌های نوین آبیاری، اصلاح باغات، کاشت ارقام زودرس و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی گام‌های بسیار بزرگی در کشور برداشته شد.
وی تقویت نظارت بر کاربرد آفت‌کش‌ها و اجرای نظام کامل نسخه‌نویسی الکترونیکی برای مزارع و باغات را از جمله کارهای مهم دیگر برای ارتقای شاخص‌های سلامت محصولات کشاورزی و تولید محصولات گواهی شده برشمرد و گفت: اکنون با اقدامات وزارت جهاد کشاورزی در قالب استقرار سیستم ردیابی و تولید محصولات گواهی شده، نظام کامل نسخه‌نویسی برای مزارع و باغات سراسر کشور انجام می‌شود و هر میزان سم، کود و نهاده‌ای که در هر قطعه زمین کشاورزی مصرف شود، کاملاً قابل رصد و پیگیری است.
رئوفی بر وجود مشکلاتی در تامین زنجیره ارزش محصولات کشاورزی تاکید کرد و افزود: در برخی از نقاط بیابانی و کویری کشور آلودگی ناشی از پسماند و پساب شهری روستایی ممکن است آسیب‌های لکه‌ای ایجاد کند، در حالی که همین پساب و پسماند در مناطق شمالی کشور که آب‌های زیرزمینی و سطحی به صورت شریانی مویرگی به هم متصل هستند، هر اتفاقی در یک نقطه همه آب‌های منطقه را آلوده می‌سازد. در این منطقه حتی اگر بهترین بذر و نهاده هم تامین شود به دلیل آلودگی آب کیفیت محصولات کاهش می‌یابد.
رئیس کمیته تغییر اقلیم وزارت جهاد کشاورزی، تقویت دیپلماسی غذایی و توسعه کشت فراسرزمینی را از دیگر دستاوردها معرفی کرد و گفت: اکنون هر سرمایه‌گذار داخلی علاقمند می‌تواند با انتخاب کشور هدف، اقدامات خود را برای کشت فراسرزمینی انجام دهد.
وی افزود: طی سال گذشته ۴۰۰ هزار هکتار کشت فراسرزمینی در ۷ کشور داشتیم که طبق برنامه هفتم توسعه این سطح باید به ۲ میلیون هکتار برسد.
رئوفی به برنامه‌ریزی برای رسیدن به این هدف هم اشاره و تصریح کرد: وزارت جهادکشاورزی تمرکز خود را در کشت فراسرزمینی روی محصولات اساسی نظیر گندم، جو، دانه‌های روغنی و نهاده‌های مورد نیاز صنعت دامپروری قرار داده و حتی اولویت‌های این موارد نیز مشخص و قابل رصد است.
